Our Abstract in Turkish
Modern Biyoloji’nin gelişmesi ile birlikte, en önemli hastalıklardan biri olarak kabul edilmeye başlayan Çölyak Hastalığı, insanların yaşama standartlarını ve beslenme şekillerini önemli ölçüde etkilemektedir. Temel olarak Çölyak Hastalığı bir otoimmün bozukluktur. Otoimmün bozukluklar vücudun kendini yabancı bir organizma olarak görmesi sonucu, bağışıklık hücreleri ile belirlenmiş ve işaretlenmiş organlara ya da dokulara saldırmasıdır. Çölyak Hastalığı da aynı bozukluktan kaynaklanmaktadır. Bu bozukluk Gluten’in ince bağırsaklara girmesi ve tespit edilmesi ile başlar. Gluten’in içeriğinde bulunan belli proteinler ve onların üç boyutlu yapıları insanların bağırsaklarında bulunan genetiksel olarak farklılaşmış reseptörler ile tespit edilir. Bu tespit edilme aşaması sonrası ve sırasında birçok biyokimyasal tepkime ve mekanizma sonucu, bağışıklık hücrelerine sinyal gönderilir. Gönderilmiş olan bu sinyal bağışıklık hücreleri tarafından vücut içerisinde kendisine karşı patojen olabilecek bir organizma varmış gibi davranıp, harekete geçer ve tespit edilen molekülleri öldürür fakat moleküllerin parçalanması için reseptörlerin de parçalanması gerekmektir, bundan dolayı bağışıklık hücreleri, vücudun bağırsak hücrelerine saldırır ve onları parçalar. Çölyak ile başa çıkabilmenin en önemli yolun Gluten’in vücuda girmemesinden geçmekte olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı birçok önemli marka, Glutensiz hamur yapmaktadır. Fakat bu fabrikasyon süreci çok ağır ve meşakatlidir. Bizim, iGEM ODTÜ olarak yapmayı planladığımız proje ise hem bu fabrikasyon sürecini rahatlatacak hem de ev koşullarında Çölyak haslatalarının basit ve ucuz bir şekilde, normal hamur hazırlarcasına, Glutensiz hamur hazırlamasına olanak sağlayacaktır. iGEM projemiz kapsamında hazırlanacak hamura bakteri kolonisi eklenecektir. Bu tasarlanmış bakteri kolonisi Gluteni zararsız forma kadar sindirmeye yarayacak olan enzimleri barındıracaktır. Buna ek olarak bu bakteri kolonisi yapılan hamurun içindeki Gluten miktarını tespit edecek ve kullanıcıya bunu gösterecektir. Kullanılacak olan enzim daha önceden hamur içerisinde hiç kullanılmamış olup takımımız tarafından ilk defa denenerek karakterizasyonu gerçekleştirilecektir. Enzimin çalışmaması ihtimalini de gözeterek; takımımız gerekli teorik araştırmalar neticesinde bir çok alternatif enzim bulmuş ve bu amaç için yeni enzimlerin tasarlanabileceğini ortaya koymuştur. Bununla beraber kullanılacak olan tespit bakterileri ise insan vücudundaki spesifik reseptörleri taklit edecek ve hamurun içerisindeki Gluten’i tespit etmemize olanak sağlayacaktır.
Our Summary in Turkish
*Çölyak hastalarının güvenle yiyebilecekleri tahıl ürünlerinin üretimi
*Tasarladığımız maya, mayalanma aşamasında üründeki gluteni sindirerek, çölyak hastalarının yiyebileceği tahıl ürünlerinin üretim hızını arttırmak, üretim maliyetini azaltmak
*Dolayısıyla mevcut durumda kısıtlı olan ürün çeşitliliğini arttırmak
*Çölyak hastalarının herhangi bir gıdayı tüketmeden önce gıdanın ufak bir kısmına mayamızdan dökerek üzerindeki renk değişikliğinden içinde gluten olup olmadığına dair tespit yapma
*Mayamızın fabrikasyon üretimini verimlileştirmesinin yanı sıra, kişilere evlerinde de ucuz bir undan örneğin glütensiz ekmek hazırlama olanağı tanıma